Neonatologie

Een ziek of vroeggeboren veulen heeft intensieve zorg en specifieke behandeling nodig van een (team van) dierenarts(en). Neonatologie is de kennis van ziekten en behandeling van de pasgeborene. 

Prematuur en dysmatuur - Een veulen is prematuur wanneer het na minder dan 320 dagen dracht geboren wordt. Wordt een veulen na meer dan 320 dagen geboren maar is het toch onderontwikkeld, door bijvoorbeeld een placentaontsteking of slechte voedingsconditie van de moeder, dan noemt men dit dysmatuur. De mogelijke symptomen van een prematuur en dysmatuur veulen zijn vergelijkbaar:
 
- Korte en zijdeachtige vacht, manen en staart korter dan normaal
- Slappe oren (floppy ears)
- Felrode tong en slijmvliezen
- Verzwakte of afwezige zuigreflex
- Weinig ontwikkelde spiermassa
- Te laag geboortegewicht
- Doorgezakte stand
- Onderontwikkelde longen en maagdarmkanaal
- Moeite met het regelen van de lichaamstemperatuur
 
Het Asphyxie syndroom wordt veroorzaakt door zuurstoftekort tijdens en/of vlak na de geboorte, bijvoorbeeld door een problematische bevalling of als de placenta te vroeg heeft losgelaten. Een veulen met dit syndroom, wordt ook wel ‘dummy’ genoemd. Het vertoont in eerste instantie meestal normaal gedrag, met doorgaans een terugval binnen 48-72 uur. Enkele symptomen zijn:
 
- Slaperigheid
- Ataxie, slechte coördinatie
- Algehele zwakte
- Desinteresse in de moeder
- Afwezigheid van zuigreflex
- Moeite met staan, veel liggen
- Doelloos rondlopen
- Blaffende geluiden (barker)
- Epileptische aanvallen
 
Sepsis is een bacteriële bloedvergiftiging en de belangrijkste oorzaak van sterfte in de eerste levensweken. Antistoffen in de biest beschermen het veulen hiertegen. De eerste 12 tot 24 uur na opname kunnen de antistoffen de darmwand nog passeren, daarna niet meer. Het is dus erg belangrijk dat het veulen zo snel mogelijk voldoende biest drinkt. Mogelijke symptomen zijn:
 
- Diarree
- Algemeen ziek en zwak
- Veel liggen
- Ontstekingen in de gewrichten
 
Isoerythrolysis Neonatalis (rhesus of bloedziekte) ontstaat wanneer veulen en merrie verschillende bloedgroepen hebben, waardoor de merrie antistoffen aanmaakt tegen de bloedgroep van haar veulen. Deze krijgt het veulen via de biest binnen. Hierdoor worden de rode bloedlichamen van het veulen afgebroken, komt er steeds minder zuurstof bij de cellen in het lichaam en gaan alle lichaamsfuncties achteruit. Symptomen zijn:
 
- Suf en sloom
- Slecht drinken
- Snelle ademhaling en pols
- Geelverkleuring van de slijmvliezen
- Rode/bruine urine
- Snelle verslechtering
 
Standsafwijkingen van de benen vallen ook onder neonatologie. De benige structuur van een veulen is nog goed te beïnvloeden en de meest gangbare standsafwijkingen kunnen door regelmatig bekappen en/of het aanbrengen van orthopedische schoentjes/ijzers worden gecorrigeerd. Soms wordt er gekozen voor een chirurgische ingreep.

Behandeling van alle bovenstaande geboorteproblemen is mogelijk, mits er snel wordt ingegrepen. Een pasgeboren veulen is erg kwetsbaar. Raadpleeg bij twijfel direct een dierenarts. Hoe eerder een behandeling gestart kan worden, hoe groter de kans dat het veulen blijft leven.

Lees het volledige artikel over ‘Neonatologie; ziekte en behandeling van pasgeboren veulens’ op Paardenarts.nl van Iris van Gulik.


Bekijk voor meer onderwerpen ook de Rubriek Voortplanting op Paardenarts.nl