Vergiftiging door giftige planten

Gezondheidsproblemen bij paarden worden regelmatig veroorzaakt door het eten van giftige planten. Paarden kunnen hierdoor vage (chronische) klachten ontwikkelen. Dit maakt het stellen van een adequate diagnose en behandeling in veel gevallen onmogelijk en het paard kan zelfs komen te overlijden. Belangrijk dus om meer over te weten. Dit artikel geeft je een kort overzicht van bekendste giftige planten en de risico’s ervan voor jouw paard.

Ook al mijden paarden van nature giftige planten, dit instinct is helaas niet feilloos. Door hakselen, drogen (hooi) of inkuilen kan de onaangename geur of smaak van giftige planten verminderd zijn. Veel planten blijven na droging ook nog steeds giftig.

Hoe gevaarlijk een plant is, hangt af van de hoeveel die ervan gegeten wordt en de conditie van het paard.
Beruchte giftige planten zijn:

Jacobskruiskruid (zie foto)
Kan o.a. leiden tot onomkeerbare leverbeschadiging, geelzucht, vermagering, hersen gerelateerde symptomen als zwakte in de achterhand, wankelen en zelfs de dood. In de weide laat het paard het meestal met rust, maar in gedroogde vorm komt de plant regelmatig in hooi voor.

Buxus
Tast het centrale zenuwstelsel en maagdarmkanaal aan. Kan koliek, heftige diarree, braakneigingen, krampen en beven voorzaken. De buxus is zowel vers als gedroogd giftig en kan ook een dodelijk zijn.

Bastaardklaver
Kan leverschade en fotosensibilisatie veroorzaken. Komt vaak voor op zure weilanden en blijft ook in hooi en kuilvoer giftig.

Let bij een buitenrit vooral op deze planten die veel in bermen, sloten en akkers voorkomen:

Heermoes of Paardenstaart
Kan o.a. hersenschade veroorzaken, met verlammingsverschijnselen, een wankele gang en beven. Ook al is de plant in gedroogde vorm minder giftig, de vergiftiging treedt vaak op door het eten van hooi.

Adelaarsvaren
Kan verschijnselen als wankelen, slechter lopen, wijdbeens staan, spiertrillingen e.d. veroorzaken en in een vergevorderd stadium verlamming. De gehele plant en met name de wortelstok is giftig.

Nachtschade
De onrijpe bessen bevatten een giftige stof die bloedcellen afbreekt en darmirritatie veroorzaakt. Komt veel voor in weide en bouwland.

Bitterzoet
De zaden en onrijpe bessen zijn giftig. Kan het slijmvlies van mond, slokdarm en maagdarmkanaal aantasten en nierproblemen veroorzaken. Zie je vaak als klimplant in hagen en struiken.

Waterscheerling
Erg giftig, een klein stukje wortel kan al dodelijk zijn. Kan o.a. koliek, versnelde ademhaling en pols, wijde pupillen en krampen veroorzaken. Door de sterke giftigheid komt hulp vaak te laat. De plant komt veel voor aan de slootkant.

Schakel altijd direct je dierenarts in. Zeker bij symptomen als verlammingsverschijnselen, ongecoördineerd bewegen, gele slijmvliezen, vermagering, sloom zijn en veel gapen.

Pas op met snoeiafval uit de tuin, bagger op slootkanten in de weide en hooi uit natuurgebieden. Dit kan giftige planten bevatten. Bij twijfel over je ruwvoer, laat dit dan testen op giftige stoffen. Onderzoek de weide en directe omgeving en verwijder giftige planten, paddenstoelen e.d. Laat je paard tijdens een buitenrit niet eten van planten.

Dit is een samenvatting. Lees het volledige artikel ‘Giftige planten’ op Paardenarts.nl van Mark van Manen, paardenarts.